Tiếp cận chẩn đoán một số rối loạn thị giác thường gặp trên lâm sàng

Cập nhật ngày 15/08/2022 bởi mychi

Bài viết Tiếp cận chẩn đoán một số rối loạn thị giác thường gặp trên lâm sàng thuộc chủ đề về Giải Đáp Thắc Mắt thời gian này đang được rất nhiều bạn quan tâm đúng không nào !! Hôm nay, Hãy cùng Viết Văn tìm hiểu Tiếp cận chẩn đoán một số rối loạn thị giác thường gặp trên lâm sàng trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem bài viết : “Tiếp cận chẩn đoán một số rối loạn thị giác thường gặp trên lâm sàng”

Đánh giá về Tiếp cận chẩn đoán một số rối loạn thị giác thường gặp trên lâm sàng

Xem nhanh

Nhìn đôi, nhìn mờ, đau mắt, mù màu…là những biểu hiện của rối loạn thị giác điển hình nhất nhưng mọi người lại thường không chú ý. Vậy rối loạn thị giác là gì? Bệnh này liệu có nguy hiểm đến khả năng nhìn?

Rối loạn thị giác là gì?
Rối loạn thị giác là một vấn đề về thị lực khá phổ biến hiện nay. Bất cứ ai trong chúng ta đều có thể mắc chứng rối loạn thị giác vào một thời điểm nào đó. Rối loạn thị giác có thể tạm thời hoặc vĩnh viễn nếu không có cách phòng ngừa đúng cách.
Vậy biểu hiện cụ thể của rối loạn thị giác là gì?

Biểu hiện của rối loạn thị giác
Rối loạn thị giác là một dạng rối loạn cảm giác gây nguy hiểm nếu không điều trị sớm và đúng cách. Dưới đây là một số biểu hiện của chứng bệnh này mà bạn nên lưu ý:

Nhìn đôi (song thị)
Nhìn đôi hay còn gọi song thị là trạng thái nhìn một vật thành hai vật, hoặc nhìn thấy bóng mờ bên cạnh vật thật.
Người bị song thị sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống và công việc. Đặc biệt trong các trường hợp như đang điều khiển phương tiện giao thông, các buổi họp quan trọng, các công việc mang tính chất chính xác và tỉ mỉ. Nguyên nhân chính gây ra trạng thái này có thể do đục thuỷ tinh thể, tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh lý não bộ,…
Người bị song thị sẽ rơi vào trạng thái mơ hồ, buồn nôn, chóng mặt kéo dài.

Mù màu
Mù màu là một dấu hiệu của rối loạn thị giác hiếm gặp. Người mắc có thể nhìn thấy rõ mọi vật nhưng gặp vấn đề về một số màu sắc. Người bệnh có thể biết mình mắc mù màu qua một số biểu hiện điển hình như sau:
● Không phân biệt được màu lục và màu đỏ, màu xanh dương và màu vàng. Dễ nhận biết dấu hiệu này nhất qua việc kiểm tra khả năng nhìn đèn giao thông.
● Chỉ nhìn được màu đen, xám, trắng.
● Chỉ thấy được bảng màu cơ bản (trong khi mắt người bình thường có thể phân biệt hàng ngàn màu sắc khác nhau)

Một số nguyên nhân gây ra mù màu có thể do di truyền từ gia đình, do tuổi tác, do sử dụng một số loại thuốc điều trị tâm lý, thoái hoá điểm vàng, tăng nhãn áp,…

Mờ mắt
Mờ mắt là một trong những dấu hiệu rối loạn thị giác rõ rệt nhất. Người bệnh không thể nhìn mọi thứ sắc nét dẫn đến ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, gây mệt mỏi và stress cho bệnh nhân.
Khá nhiều người bệnh xem nhẹ triệu chứng này, hoặc do chỉ mờ một bên mắt nên họ không lưu tâm. Thế nhưng, mờ mắt là triệu chứng của nhiều bệnh lý nguy hiểm, điển hình nhất là rối loạn thị giác. Ngoài ra, có thể bệnh nhân đang gặp một số vấn đề ở não như: u não, biến chứng sau phẫu thuật não; đục thuỷ tinh thể, thoái hoá điểm vàng,…
Vậy nên, khi cảm thấy mình không thể phân tích độ nét của vật, hãy đi khám mắt ngay tại các bệnh viện chuyên môn để kịp thời phát hiện ra bệnh lý sớm nhất nhé!

Mù thoáng qua
Mù thoáng qua hay còn gọi là mất thị lực thoáng qua. Đây là hiện tượng người bệnh bất ngờ không nhìn thấy rõ vật trước mặt, hiện tượng này có thể mất vài giây đến vài phút. Cảm giác cụ thể nhất là bạn tưởng như có bóng râm hoặc lớp màng phủ lên mắt, không thể nhìn thấy rõ điều gì ở phía trước.
Nguyên nhân của hiện tượng này là do thiếu máu não cục bộ, hẹp mạch máu hoặc các bệnh liên quan đến não.

Mù mắt
Mù mắt là một trong những dấu hiệu nặng nhất của rối loạn thị giác. Mù mắt có thể xảy ra ở một bên mắt hoặc cả hai bên. Bệnh nhân có thể bị mù đột ngột hoặc mờ dần rồi tối đen hẳn. Khi chụp cộng hưởng từ vào lúc này sẽ thấy dấu hiệu tắc mạch máu não.
So với mù mắt do tai biến, mù mắt do bệnh lý rối loạn thị giác thường gây mù dần dần theo thời gian.
Điều trị và phòng tránh rối loạn thị giác
Rối loạn thị giác là một căn bệnh nguy hiểm nếu như không được phát hiện và chữa trị kịp thời. Vì vậy, ngay từ khi phát hiện các triệu chứng như mỏi mắt, nhìn đôi, không phân biệt được màu sắc,…người bệnh cần đến ngay bệnh viện chuyên khoa để có hướng xử lý kịp thời.
Tuy nhiên phòng tránh vẫn hơn là chữa bệnh, chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng những biện pháp tăng cường sức khỏe đôi mắt, kiểm soát tốt các vấn đề thị lực để hạn chế khả năng bị rối loạn thị giác. Những biện pháp phòng chống rối loạn cụ thể như sau:
● Quan tâm đặc biệt đến người già và trẻ em. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào như đã liệt kê ở trên thì cần đi kiểm tra thị lực càng sớm càng tốt.
● Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng tốt cho đôi mắt như vitamin A, vitamin E, vitamin C, omega 3,…
● Cho đôi mắt nghỉ ngơi sau thời gian làm việc liên tục, đặc biệt với những công việc liên quan đến thiết bị điện tử.
● Luôn sinh hoạt và làm việc trong điều kiện ánh sáng đủ. Tư thế học tập và làm việc cần theo đúng tiêu chuẩn.
● Thường xuyên kiểm tra thị lực định kỳ 6 tháng/lần để sớm phát hiện những tật ở mắt
● Chọn cơ sở uy tín để mua gọng + cắt tròng, hỗ trợ tốt cho sức khỏe đôi mắt.
Hy vọng qua bài viết này, mỗi người sẽ nâng cao ý thức bảo vệ đôi mắt thường xuyên. Nếu có những dấu hiệu điển hình như mỏi mắt, nhức đầu, hoa mắt, chói mắt, chảy nước mắt,…thì phải chú ý và đi khám càng sớm càng tốt. Tránh để lâu dẫn đến nhiều biến chứng nặng khó điều trị và phục hồi như ban đầu.

14-05-2010

Thị giác bình thường của con người không phải là một khả năng thống nhất đơn lẽ, đúng hơn, nó là một sự tổng hợp của thường xuyên hệ thống chức năng nhỏ bán tự trị, được phân chia thành những đường hoặc kênh riêng biệt giữa mắt và não.

Sự phân khu chức năng nầy là chứng cứ của các quá trình thị giác dưới vỏ và vỏ não thị giác nguyên thuỷ. Mặc dù có sự tương tác rộng lớn, những kệnh thị giác nầy truyền đi những thông tin thị giác theo những lớp đặc biệt. Khiếm khuyết thị giác gia tăng từ các bệnh lí khác nhau có thể do rối loạn chọn lọc những hệ thống nhỏ, mà có tổng giá trị như những dấu hiệu khu trú chủ quan và khách quan, ở các mức độ khác nhau (1). Các biểu hiện của rối loạn thị giác phong phú và phức tạp. Bài viết này chỉ nói đến các khái niệm thường gặp trên lâm sàng đó là mất thị lực thoáng qua; mất thị lực thường xuyên; khiếm khuyết thị trường; hiện tượng thị giác dương tính.

CHẨN ĐOÁN MẤT THỊ LỰC THOÁNG QUA (Transient vision loss =TVL)

Mất thị lực thoáng qua là mất thị lực kéo dài từ vài giây, vài phút đến vài giờ, có khả năng xuất hiện trong thường xuyên bệnh cảnh khác nhéu. tác nhân thông thường của VTL là do thiếu máu cục bộ hệ thống mạch máu cung cấp cho mắt từ võng mạc đến não bộ (ở đây không nói đến nguyên nhân tại mắt như bất thường film nước mắt, giác mạc)

Bệnh sử

– Đặc điểm của cơn mờ mắt thoáng qua là rất quan trọng bởi vì kết quả thăm khám hầu hết bình thường.

– Mờ một hay hai mắt? TVL một mắt thường do bệnh của mạch máu nhãn cầu (đm cảnh, đm mắt, đm trtvm), migraine hoặc bệnh lí TTK, hốc mắt . TVLHai mắt chỉ điểm bệnh của hệ thống tuần hoàn cấp máu cho 2 mắt (hẹp đm cảnh 2 bên, tăng áp lực nội sọ với phù gai thị, thiểu năng đm đốt sống thân nền, migraine

– Thời gian của TVL? Ví dụ TVL1 kéo dài vài giây là đặc điểm của mờ thoáng qua trong nhồi máu TTK hoặc phù gai. VTL1 kéo dài 2-30 ph là đđ của bệnh đm cảnh.

– Tình trạng TTK và mm võng mạc. Ví dụ soi đáy mắt có khả năng thấy phù gai thị trong mờ thoáng qua, nghẽn mạch vm trong bệnh tim, bệnh động mạch cảnh.

– Mù thoáng qua (amaurosis fugax) là một cơn thiếu máu mắt cục bộ thoáng qua TIA (transient ischemic attack). Bệnh nhân thường thấy có một bóng đen phủ ngang qua thị trường một mắt và thường kéo dài từ 2 – 5 phút, như ng có khả năng kéo dài đến 1 giờ trước khi biến mất hoàn toàn. Tiền sử về bệnh tim mạch cao huyết áp, đái tháo đường cần được ghi nhận.

– Người bị migraine có khả năng có hiện tượng thị giác dương tính (positive visual phenomena) như là những đường vàng zigzag, ánh sáng màu, hoặc những nhấp nháy hình lăng trụ ở một hoặc hai mắt. Những hiện tượng nầy có xu hướng lớn lên một cách chậm chạp rồi từ từ bớt dần, quá trình nầy thường kéo dài 15 – 45 phút rồi khỏi hoàn toàn. Nhức đầu có khả năng theo sau cơn tiền triệu, nhưng không phải có ở tất cả. Bệnh nhân có kèm bán manh đồng danh thường mô tả mất thị lực cùng bên bởi vì họ không thể thấy bên đó. Những khiếm khuyết thị trường nầy có khả năng thấy trong migraine nhưng cũng có khả năng gặp trong thiếu máu cục bộ thoáng qua ở hệ thống tuần hoàn não sau. Trong những trường hợp muộn, bán manh đồng danh có khả năng phối hợp chóng mặt, nói khó, thất điều, hoặc nhìn đôi.

– Phù gai thị, drusen gai thị cũng làm mờ (đen thị trường) kéo dài vài giây ở một hoặc hai mắt sau khi đứng lên hoặc cuối xuống. Bệnh nhân với áp lực n ội sọ cao thường than phiền tiếng mạch đập ở tai, song thị do liệt dây TK 6, và nhức đầu.

– Các khối choáng chổ trong hốc mắt thường gợi ý mờ thoáng qua có liên quan với vận động mắt. Sự xuất hiện mù một mắt thoáng qua (TMB transient monocular blindness) sau khi nhìn ánh sáng gợi ý thiếu tưới máu động mạch cảnh cùng bên. Bệnh nhân với tiền sử viêm TTK cũng ghi nhận cơn mờ mắt thoáng qua kéo dài khoảng 1 giờ và liên lạc với sự gia tăng nhiệt độ (triệu chứng Uhthoff’s ). Cuối cùng, tuổi và các triệu chứng thích hợp với viêm động mạch tế bào khổng lồ cũng cần được xem xét.

CHẨN ĐOÁN

Bệnh nhân với mô tả điển hình của một cơn migraine với tiền triệu thị lực, hoặc có những bằng chứng thích đáng của khô mắt không cần phải làm xét nghiệm gì thêm. Nếu nghi ngờ nguyên nhân của mờ mắt thoáng qua từ thiếu máu cục bộ mắt cần phải làm dopler động mạch cảnh, ECG, siêu âm tim. Nếu nghi ngờ thiểu năng đm đốt sống thân nền cần phải làm MRI, siêu âm xuyên sọ, MRA.

TIẾP CẬN CHẨN ĐOÁN MẤT THỊ LỰC HẰNG ĐỊNH (Persistent visual loss)

– nguyên nhân có khả năng từ các môi trường trong suốt, bệnh lí đầu thị thần kinh, bệnh lí thị thần kinh trong hốc mắt, đỉnh hốc mắt, tại giao thoa, và phần sau giao thoa đến vỏ não thị giác. Dựa vào dấu khiếm khuyết đồng tử hướng lên, tình trạng hoàng điểm, võng mạc, phù đĩa thị, có khả năng nghĩ đến các tác nhân có khả năng như sau:

Mất thị lực một mắt

APD	Hoàng điểm/ Võng mạc	Disc	Bệnh nguyên
Không	Khó thấy rõ	Khó thấy rõ	1. Môi trường trong suốt
Có	Bình thường	Phù	2. Bệnh đầu TTK cấp
Có	Bình thường	Bình thường	3. Bệnh TTK hậu cầu cấp
Có	Bình thường	Teo	4. Bệnh TTK mãn
Có / không	Bất thường	Bình thường	5. Bệnh võng mạc hoặc hoàng điểm
Có	Bất thường	Phù	6. Bệnh TTK gồm hoàng điểm
Không	Bình thường	Bình thường	7. Mất TL không rõ nguyên nhân
Có / không	Bình thường	Lõm đĩa	8. Glaucoma

Mất thị lực hai mắt

APD	Hoàng điểm/ Võng mạc	Disc	Bệnh nguyên
Thường không	Bình thường	Bình thường	9. Mất TL sau thể gối 10. Mất thị lực không rõ ng/nhân
Thường không	Bình thường	Phù	11. Bệnh đầu TTK cấp (2bên) Phù gai (tăng áp nội sọ)
Thường không	Bình thường	Teo	12. Bệnh TTK mãn (2bên)

Mờ mắt không rõ nguyên nhân

ngôn từ “Mất thị lực không giải thích được tác nhân” (unexplained visual loss) thường ám chỉ sự mất thị lực như là một dấu chứng duy nhất trên lâm sàng mà không thấy thêm biểu hiện các dấu chứng mắt và nhãn khoa thần kinh khác. Hỏi bệnh sử, thăm khám lâm sàng một cách cẩn thận, cùng với những phương thuận tiện cận lâm sàng thích hợp có khả năng tìm thấy nguyên nhân thường nằm ở phía sau.

Bảng phân biệt các trường hợp Mất thị lực không giải thích được nguyên nhân

Mù não	Mất thị lực hai mắt hoàn toàn hoặc nặng. có khả năng từ chối mù. Đồng tử, đáy mắt bình thường. Khiếm khuyết thị trường.	CT, MRI não cho thấy thiếu máu thuỳ chẩm trong hầu hết các trường hợp.
Viêm thị thần kinh hậu cầu	Dấu APD có thể có	Chẩn đoán điện
Thái hoá tế bào nón-que	Tiền sử gia đình. Mất thị lực ban ngày. hạn chế thị lực màu. Bệ nh lí hòng điểm hoặc thái hoá trung tâm muộn. Rung giật nhãn cầu, teo gai.	nghiên cứu thích ứng tối bất thường, ERG
Tổn thương ở giao thoa	Mất thị lực, teo gai, khuyết thị trường, đồng tử phản xạ ánh sáng lười.	CT, MRI
Nhược thị	Mờ một mắt từ nhỏ, lé, bất đồng khúc xạ. Thị lực thường không mờ hơn đếm ngón tay.

BS. NGUYỄN NGỌC ANH – BV Hoàn Mỹ Sài Gòn

Tài liệu tham khảo:

2. Magdy A Nofal. Neuroophthalmology;The Really Current Ophthalmology. 2003

Chapter 2

3. Skarf B, Glaser JS, Trick GL (2006). Neuro-Ophthalmologic Examination: The Visual Sensory System in dual, Vol 1, 13^th edision, pp 33-66, Mc hill. Newyork

4. Liu GT, Volpe NJ, Galetta SL eds. Transient Vision Loss in Neuro-ophthalmology: Diagnosis and Management. Philadelphia, PA: W. B. Saunders Co.; 2001.

5. Glazer-Hockstein C, Volpe NJ. Transient Vision Loss. Curr Treat Options Neurol. 2004;6:37-43.

6. Andrew G. Lee, Paul W. Brazis. Clinical Pathways in Neuro-Ophthalmology: An Evidence Based Approach

Các câu hỏi về rối loạn thị giác là gì

Nếu có bắt kỳ câu hỏi thắc mắt nào vê rối loạn thị giác là gì hãy cho chúng mình biết nhé, mõi thắt mắt hay góp ý của các bạn sẽ giúp mình cải thiện hơn trong các bài sau nhé <3 Bài viết rối loạn thị giác là gì ! được mình và team xem xét cũng như tổng hợp từ nhiều nguồn. Nếu thấy bài viết rối loạn thị giác là gì Cực hay ! Hay thì hãy ủng hộ team Like hoặc share. Nếu thấy bài viết rối loạn thị giác là gì rât hay ! chưa hay, hoặc cần bổ sung. Bạn góp ý giúp mình nhé!!

Các Hình Ảnh Về rối loạn thị giác là gì

Các hình ảnh về rối loạn thị giác là gì đang được chúng mình Cập nhập. Nếu các bạn mong muốn đóng góp, Hãy gửi mail về hộp thư [email protected] Nếu có bất kỳ đóng góp hay liên hệ. Hãy Mail ngay cho tụi mình nhé