Kinh doanh đa cấp là gì? Mô hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam?

Bán hàng đa cấp là một phương thức bán hàng trực tiếp trong đó hàng hóa được bán từ cá nhân đến cá nhân, không thông qua địa điểm bán lẻ cố định mà thông qua mạng lưới người tham gia độc lập gồm nhiều cấp, nhiều nhánh khác nhéu. Những năm gần đây, chúng ta không còn xa lạ với phương thức bán hàng này. Vì vậy, pháp luật về bán hàng đa cấp lại là một lĩnh vực pháp luật nhénh chóng thu hút được sự quan tâm nghiên cứu.

Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568

1. buôn bán đa cấp là gì?

Trong Nghị định 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp do Chính phủ ban hành, tại Điều 3 đã định nghĩa:

‘kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động buôn bán sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, thường xuyên nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.’

Bán hàng đa cấp là một hình thức bán hàng trực tiếp tới người tiêu sử dụng thông qua mạng lưới các nhà phân phối gồm nhiều tầng, nhiều nhánh. Các nhà phân phối này được trả hoa hồng/mức lương từ kết quả bán hàng của bản thân họ và kết quả bán hàng của những người do họ bảo trợ.

Bán hàng đa cấp “biến tướng”: bên cạnh những đặc điểm của bán hàng đa cấp nói chung, bán hàng đa cấp bất chính còn có thêm những đặc điểm hàm chứa yếu tố “ bất chính ”. Đó là việc các Doanh nghiệp thực hiện các hành vi trái pháp luật nhằm thu lợi bất chính từ việc tuyển người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.

Pháp luật không ngăn cấm mà luôn tạo ra một hành lang pháp lý để kiểm soát hoạt động bán hàng đa cấp. Còn đối với hành vi bán hàng đa cấp bất chính, đây là hành vi luôn gây ra ra những ảnh hưởng xấu và tiêu cực, do đó cần phải ngăn cấm triệt để mà không có miễn trừ.

Ra đời vào đầu thập niên 90, bán hàng đa cấp đã nhanh chóng tạo nên cơn sốt mạnh mẽ trên toàn cầu. Trong giai đoạn bùng nổ (từ năm 1979 – 1990), hàng trăm công ty đa cấp được thành lập hàng ngày. “Sức nóng” của bán hàng đa cấp mạnh mẽ đến mức các Doanh nghiệp kinh doanh truyền thống như Ford, Colgate, Coca-Cola cũng dần áp dụng phương thức này vào việc phân phối danh mục.

Tại Việt Nam, buôn bán đa cấp bắt đầu bước chân vào thị trường Việt Nam vào khoảng đầu thế kỷ 21. buôn bán đa cấp có thường xuyên Doanh nghiệp lừa đảo núp bóng và một bộ phận không nhỏ nhà phân phối sai trái đã làm cho dư luận bắt đầu lên tiếng không tán thành buôn bán đa cấp.

Đến thời điểm cuối năm 2004, tại Việt Nam đã có khoảng 20 Doanh nghiệp bán hàng đa cấp phân phối sản phẩm chủ yếu về ngành chăm sóc sức khoẻ và sắc đẹp.

Xem thêm: Hủy sổ đỏ, thu hồi giấy chứng nhận quyền dùng đất đã cấp khi nào?

Đầu tháng 10, năm 2009, Hiệp hội bán hàng đa cấp Việt Nam được thành lập. Hiệp hội được thành lập và bổ nhiệm bà Trương Thị Nhi (Tổng giám đốc Doanh nghiệp TNHH TM Lô Hội, nhà đại diện tại Việt Nam của tập đoàn Forever Living Products Hoa Kỳ) là chủ tịch nhiệm kỳ 2009-2014.

Tính đến tháng 6/2011, theo báo cáo của Bộ Công Thương, nước Việt Nam đã có 63 công ty được cấp giấy đăng ký tổ chức bán hàng đa cấp.

Tính tới năm 2013, Việt Nam có hơn 1 triệu người bán hàng đa cấp

Đa cấp hay kinh doanh đa cấp tiếng Anh là Multi-Level Marketing.

Bán hàng đa cấp có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người tiêu sử dụng như: mua được hàng trực tiếp từ nhà sản xuất nên tránh được hàng giả, hàng kém chất lượng.

Đối với Doanh nghiệp, bán hàng đa cấp tiết kiệm được chi phí quảng cáo, cắt hạn chế được hàng loạt các chi phí khác như chi phí thuê mặt bằng trưng bày, chi phí vận chuyển, ngoài ra do mạng lưới phân phối được tổ chức để đưa hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng nên có thường xuyên thuận lợi trong việc quảng bá hàng hóa một cách trực tiếp và hữu hiệu.

vận hành buôn bán theo phương thức đa cấp chỉ được thực hiện đối với hàng hóa. Mọi vận hành buôn bán theo phương thức đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều đặn bị cấm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Những hàng hóa sau không được kinh doanh theo phương thức đa cấp:

Xem thêm: Các trường hợp xác nhận thay đổi ngay vào Giấy chứng nhận đã cấp khi đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất

– Hàng hóa là thuốc; trang thiết bị y tế; các loại thuốc thú y (bao gồm cả thuốc thú y thủy sản); thuốc bảo vệ thực vật; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn hạn chế dùng và cấm sử dụng trong lĩnh vực gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hiểm;

– sản phẩm nội dung thông tin số.

2. Quy định về mô hình buôn bán đa cấp tại Việt Nam:

Trên thực tế, bán hàng đa cấp không hề xấu, nó còn được thế giới công nhận là mô hình kinh doanh có hiệu quả cao.

Theo mô hình kinh doanh truyền thống, “con đường” sản phẩm tới tay người tiêu dùng sẽ trải qua các giai đoạn như:

Nhà sản xuất => Nhà Phân Phối => Đại lý cấp 1 => Đại lý cấp 2 => cửa hàng bán lẻ => Người tiêu dùng.

Ngoài những khâu trung gian như vậy, nhà sản xuất còn phải bỏ thêm chi phí marketing danh mục, khuyến mãi, nhân viên…

Đối với mô hình kinh doanh đa cấp, quy trình phân phối trở nên dễ dàng hơn rất thường xuyên.

Nhà sản xuất => Người tiêu sử dụng.

Xem thêm: Đính chính, thu hồi giấy chứng nhận quyền dùng đất đã cấp

Theo lý thuyết, người tham gia hệ thống buôn bán đa cấp vừa là khách hàng của Doanh nghiệp, vừa là một thành viên của công ty đó. Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp vừa bán được sản phẩm/ sản phẩm nhưng lại không phải trả lương cho người tham gia.

Marketing trong mô hình kinh doanh đa cấp chính là marketing truyền miệng. do đó giá thành danh mục sẽ được hạn chế xuống, và người hưởng lợi chính là khách hàng.

Nghị định 40/2018/NĐ-CP cấm công ty bán hàng đa cấp thực hiện những hành vi sau đây:

a) yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

b) bắt buộc người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;

c) Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó;

d) Từ chối chi trả không có lý do chính đáng các khoản hoa hồng, tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác mà người tham gia bán hàng đa cấp có quyền hưởng;

đ) Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;

Xem thêm: Quy định của pháp luật về hành vi bán hàng đa cấp bất chính

e) Cung cấp thông tin gian dối, gây nhầm lẫn về tính năng, công dụng của hàng hóa hoặc hoạt động của công ty thông qua báo cáo viên, đào tạo viên tại hội nghị, hội thảo, đào tạo hoặc thông qua tài liệu của công ty;

g) Duy trì nhiều hơn một hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, vị trí kinh doanh đa cấp, mã số kinh doanh đa cấp hoặc các cách thức khác tương đương đối với cùng một người tham gia bán hàng đa cấp;

h) Thực hiện khuyến mại dùng mạng lưới gồm thường xuyên cấp, thường xuyên nhánh mà trong đó người tham gia chương trình khuyến mại có thường xuyên hơn một vị trí, mã số hoặc các cách thức cũng như khác;

i) Tổ chức các vận hành trung gian thương mại theo quy định của pháp luật thương mại nhằm đáp ứng cho việc duy trì, mở rộng và phát triển mạng lưới bán hàng đa cấp;

k) Tiếp nhận hoặc chấp nhận đơn hoặc bất kỳ cách thức văn bản nào khác của người tham gia bán hàng đa cấp, trong đó, người tham gia bán hàng đa cấp tuyên bố từ bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyền của mình theo quy định của Nghị định này hoặc cho phép Doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định này;

l) kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với đối tượng không được phép theo quy định tại Điều 4 Nghị định này;

m) Không sử dụng hệ thống quản lý người tham gia bán hàng đa cấp đã đăng ký với cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký vận hành bán hàng đa cấp để quản lý người tham gia bán hàng đa cấp;

n) Mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp cho Doanh nghiệp khác, trừ trường hợp mua lại, hợp nhất hoặc sáp nhập Doanh nghiệp.

Xem thêm: Nhận biết bán hàng đa cấp bất chính và các cách thức xử phạt

✅ Mọi người cũng xem : hụi ngày là gì

3. Dấu hiệu tổ chức kinh doanh đa cấp lừa đảo:

Mặc dù Hiện tại Việt Nam đã có thường xuyên văn bản pháp luật quy định về việc buôn bán đa cấp, nhưng chưa có luật đủ mạnh để xử lý những mô hình như vậy. Dưới đây là một vài dấu hiệu để xác định hoạt động kinh doanh đa cấp lừa đảo.

• bắt buộc người khác đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp.
• yêu cầu người khác phải mua một vài lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng.
• Không cam kết mua lại hàng hóa trong thời gian luật qui định và không cam kết mua lại với giá tối thiểu là 90% mức đã bán.
• Lợi nhuận không đến từ việc bán sản phẩm mà đến từ việc lôi kéo được nhiều người tham gia hệ thống
• Buộc và hối thúc người khác tham gia mua hàng mặc dù biết không bán được hàng gây rối người tiêu dùng.
• Khuyến khích, dạy người khác tuyển người bằng việc hứa trả tiền thưởng.
• Không quan tâm tới hàng hóa hoặc hàng hóa chỉ để tượng trưng, không có giá trị dùng như mong muốn và khó tìm thấy để so sánh trên thị trường.
• Thông tin sai lệch về lợi ích tham gia mạng lưới và hàng hóa để dụ dỗ người khác tham gia bán hàng đa cấp.
• tốt nhất là tham gia từ lúc ban đầu, càng vào sau cơ hội của bạn càng thấp.

Do đặc thù của bán hàng đa cấp là tính truyền tiêu dưới hình thức rỉ tai, cho nên tính xã hội trong việc xây dựng mạng lưới cũng như tiêu thụ sản phẩm rất lớn. Hiện tại trên thị trường Việt Nam, lợi dụng sự thiếu hiểu biết và tuyên truyền thông tin sai lệch, đã có rất nhiều Doanh nghiệp tạo ra sự gian dối để lôi kéo người tham gia và lôi kéo người tiêu thụ, hậu quả gây ra cho xã hội không ai có thể lường trước được.

hoạt động buôn bán được xem là bất hợp pháp: Điều này thể hiện ở việc Doanh nghiệp được thành lập nhưng không có tư cách pháp nhân, hoặc đăng ký kinh doanh một đằng thực hiện tổ chức kinh doanh một nẻo. Những năm qua ở Việt Nam cũng đã ghi nhận được rất thường xuyên vụ việc liên quan đến buôn bán đa cấp bất chính: Năm 2007, cục đã xử lý 2 vụ vi phạm, năm 2008 có 9 vụ, năm 2009 có 4 vụ… Các vụ vi phạm ngày càng thường xuyên và được nhà nước xử lý theo vi phạm của pháp luật. Các vi phạm là do các lỗi chủ yếu:

·      Không có sản phẩm thực, không tổ chức bán hàng thực, chỉ mời người vào mạng lưới và dùng tiền nộp tham gia của người này chuyển sang hoa hồng của người khác nhằm tạo ra thu nhập ảo để lôi kéo người tham gia.

·      hoạt động có tính chất lôi kéo, ép buộc mọi người tham gia: Đưa ra những thông tin hấp dẫn về mức thu nhập, nhưng thực chất là thông tin sai lệch sự thật

·      Phí tham gia chính là tiền mua sản phẩm hoặc phí tham gia cao sử dụng để phân chia hoa hồng

·      danh mục có khả năng không có thực, có thể có thực nhưng chất lượng bình thường hoặc kém chất lượng, được nâng giá cao gấp thường xuyên lần để chi trả hoa hồng, danh mục được bán ra theo kiểu ép buộc.

Kết luận: buôn bán đa cấp thực chất là hình thức kinh doanh rất hiệu quả, tiết kiệm chi phí trung gian. mặc khác do các cách thức biến tướng hiện nay mà người tiêu sử dụng và người tham gia hệ thống bán hàng này phải hết sức lưu ý để tránh rủi ro tối đa.

Xem thêm: Giải pháp nhằm đảm bảo vận hành bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật

✅ Mọi người cũng xem : data là gì

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Văn Dương

Bán hàng đa cấp là gì? Quy định của pháp luật về buôn bán đa cấp? Các hình thức lừa đảo bán hàng đa cấp? Dấu hiệu nhận biết hình thức lừa đảo kinh doanh đa cấp?

công ty đa cấp là gì? Phân biệt Doanh nghiệp đa cấp thật và lừa đảo? công ty bán hàng đa cấp là Doanh nghiệp tổ chức hoạt động buôn bán theo phương thức đa cấp để bán hàng hóa.

Mô hình trả thưởng đều đặn tầng trong buôn bán đa cấp là gì? mục đích của mô hình trả thưởng đều đặn tầng trong kinh doanh đa cấp? những loại mô hình trả thưởng đều đặn tầng trong buôn bán đa cấp?

Mô hình trả thưởng bậc thang li khai trong kinh doanh đa cấp là gì? Mục đích của mô hình trả thưởng bậc thang li khai trong buôn bán đa cấp? Ưu và nược điểm của mô hình trả thưởng bậc thang li khai trong buôn bán đa cấp?

Mô hình trả thưởng nhị phân trong kinh doanh đa cấp là gì? Đặc trưng của mô hình trả thưởng nhị phân?

Mô hình trả thưởng ma trận trong kinh doanh đa cấp là gì? Đặc điểm của mô hình trả thưởng ma trận?

Các trường hợp cơ quan Nhà nước hủy sổ đỏ đã cấp cho người dân? hệ lụy khi bị huỷ sổ đỏ là gì? Thẩm quyền huỷ sổ đỏ đã cấp cho công dân?

Các trường hợp bị thu hồi, hủy giấy phép xây dựng đã cấp mới nhất. Sai phạm như thế nào thì bị huỷ – thu hồi giấy phép xây dựng công trình.

Hủy sổ đỏ đã cấp trong trường hợp nào? giấy tờ thu hồi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng đã cấp.

Mẫu biên bản bàn giao nhà chung cư là gì? Mẫu biên bản bàn giao nhà chung cư? Hướng dẫn soạn thảo? Quy định về bàn giao công trình xây dựng?

Bằng chứng ngoại tình hợp pháp? Xử phạt hành vi quan hệ với người đã có gia đình? Hành vi ngoại tình với người đã đám cưới bị xử phạt thế nào?

Các trường hợp phải thực hiện đấu giá quyền dùng đất mới nhất. Quy định về đấu giá quyền dùng đất theo quy định của pháp luật.

Bằng lái xe nào có thời hạn? Thời hạn của những loại giấy phép lái xe A, B1, B2 theo quy định mới nhất? Điều kiện được đổi bằng lái hết hạn? Thủ tục đổi bằng lái xe sắp hết hạn? Mức xử phạt đối với hành vi sử dụng bằng lái hết hạn?

Tờ khai thuế dùng đất phi nông nghiệp là gì? Mẫu tờ khai thuế dùng đất phi nông nghiệp mới nhất hiện nay? Hướng dẫn mẫu tờ khai thuế dùng đất phi nông nghiệp? Các vấn đề pháp lý về thuế dùng thuế đất phi nông nghiệp?

Mẫu 02-SDDPNN là gì? Mẫu tờ khai thuế sử dụng đất phi nông nghiệp dùng cho tổ chức? Hướng dẫn viết tờ khai thuế dùng đất phi nông nghiệp dùng cho tổ chức?

BOT là gì? Quy định của pháp luật về đầu tư theo hình thức BOT? Trình tự thực hiện và nội dung của hợp đồng BOT?

Chiết khấu là gì? Công thức, cách tính tỷ lệ chiết khấu và ví dụ cụ thể? không nên lạm dụng dùng chiết khấu?

Đơn thuốc thang điều trị ngoại trú là gì? Mẫu đơn thuốc thang điều trị ngoại trú mới nhất? Quy định về đơn thuốc và việc kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú?

Khái niệm về tội đồng phạm là gì? Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Trách nhiệm hình sự đối với những người đồng phạm?

Thương mại điện tử là gì? Đặc điểm của thương mại điện tử? Chủ thể của vận hành trong thương mại điện tử là những ai?

Tài khoản định danh điện tử là gì? Những lợi ích khi sử dụng tài khoản định danh điện tử? Quy định cụ thể về việc đăng ký tài khoản định danh điện tử? Khóa và khôi phục tài khoản định danh điện tử? Quyền và nghĩa vụ của cá nhân có tài khoản định danh điện tử?

Giao dịch thương mại điện tử là gì? So sánh giao dịch thương mại truyền thống và giao dịch thương mại điện tử? Các mô hình giao dịch thương mại điện tử?

Là nhãn hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, sản phẩm của các thành viên của tổ chức là chủ sở hữu nhãn hiệu đó với hàng hóa, sản phẩm của tổ chức, cá nhân không phải là thành viên của tổ chức đó.

Trình tự Thủ tục, giấy tờ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể mới nhất? Muốn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể cần làm những gì?

Mẫu giấy giới thiệu công tác của công ty – Doanh nghiệp mới và chuẩn nhất 2022. Mẫu giấy giới thiệu đi công tác, tải và hướng dẫn cách viết giấy giới thiệu của Doanh nghiệp mới và chuẩn nhất 2022.

Quy định các điều kiện bảo hộ đối với nhãn hiệu? giấy tờ thực hiện bảo hộ đối với nhãn hiệu? Thủ tục bảo hộ đối với nhãn hiệu?

Khái niệm lương net là gì? Lương Gross là gì? Phân biệt lương gross và lương net? Người lao động nên chọn cách thức nhận lương gross hay nhận lương net? Cách tính lương net? Các khoản phí cơ bản mà người lao động phải đóng?

Khái niệm, tính pháp lý của sổ hồng (giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở), sổ trắng, sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sở hữu đất). Phân biệt những loại giấy tờ pháp lý nêu trên.

VssID là gì? tiện ích của ứng dụng VssID? Cách sử dụng ứng dụng VssID? Hướng dẫn chi tiết về phần mềm bảo hiểm xã hội VssID?